Τα χελιδονίσματα

Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Α1 αναβίωσαν το έθιμο της χελιδόνας στη γιορτή λήξης του σχολικού έτους, με θέμα «Ελλάδα: ιστορία, λαογραφία, πολιτισμός» , τιμώντας με τον δικό τους τρόπο τον ελληνικό πολιτισμό και τη λαϊκή παράδοση.

Τα χελιδονίσματα είναι ένα πανάρχαιο έθιμο καλωσορίσματος της άνοιξης, ζωντανό μέχρι σήμερα σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας.

Έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα. Μας το παρέδωσε ο Αθήναιος γύρω στα 200 μ.Χ., αλλά ανάγεται σε πολύ παλιότερα χρόνια , στα Ελευσίνια Μυστήρια, και επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας σε πολλά μέρη της Ελλάδας όπως Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη και Δωδεκάνησα.

Τα παιδιά στην αρχαία Ελλάδα έψαλλαν: «Ήλθε ήλθε χελιδών, καλάς ώρας άγουσα, καλούς ενιαυτούς, επί γαστέρι λευκά, κηπί [και επί] νώτα μέλαινα…» ( Ήρθε, ήρθε το χελιδόνι, που φέρνει καλές ώρες, και καλά χρόνια, είναι λευκό στην κοιλιά, και μαύρο στη ράχη).

Το έθιμο έχει πολλούς συμβολισμούς. Ένας από αυτούς είναι τα βαθυπράσινα φύλλα κισσού που κοσμούν το καλάθι των παιδιών και προσφέρονται στη νοικοκυρά για να τα τοποθετήσει στο κοτέτσι, για να γεννούν πολλά αυγά οι κότες της. Είναι σύμβολο της «αειθαλούς βλαστήσεως και θεωρείται μέσο ικανό να μεταδώσει τη θαλερότητα και τη γονιμότητα στις όρνιθες και τα άλλα ζώα».

Οι «Χελιδονιστές», οι οποίοι είναι κυρίως παιδιά, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας τραγούδια για τον ερχομό των χελιδονιών.

Το έθιμο ως «Καλωσόρισμα της άνοιξης» υπογραμμίζει τη σημασία που είχε το ξύπνημα της φύσης για τον άνθρωπο που στήριζε την επιβίωσή του στην καλλιέργεια της γης. Ο ερχομός της χελιδόνας ταυτίζεται με τον ερχομό της άνοιξης και συνδέεται με την παραγωγή, τη γονιμότητα, το άνθισμα των λουλουδιών και τη βλάστηση.

Συγγραφέας: 
Ελένη Κιόρογλου