ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ
Η ΣΤ’ τάξη 2023-24 (εκπαιδευτικός Ολυμπία Δεληγκάρη) σε συνεργασία με τη σχολική βιβλιοθήκη (εκπαιδευτικός Θεμελίνα Μαΐλλη), δοκιμάστηκαν σε ένα τολμηρό εγχείρημα, το οποίο αποσκοπούσε στη διαμόρφωση των μαθητών και μαθητριών ως ενεργών πολιτών, καλλιεργώντας την έννοια της ενεργού πολιτειότητας με έναν άκρως βιωματικό τρόπο.
Αρχικά, οι μαθητές διάβασαν το βιβλίο της Νίκης Δόλλη «Νύχτες χωρίς την Κάρυ» που αποτέλεσε την αφορμή να ενημερωθούν για το ζήτημα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα και της κλεμμένης Καρυάτιδας , να μελετήσουν το ιστορικό και να αναζητήσουν κι οι ίδιοι πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη της υπόθεσης. Η έρευνά τους είχε ως αποτέλεσμα να αποκτήσουν ξεκάθαρη εικόνα των επιχειρημάτων τόσο υπέρ όσο και κατά της επιστροφής τους στη χώρα μας. Έτσι, διοργανώθηκε μία εξαιρετικά επιτυχημένη και ενδιαφέρουσα προσομοίωση δημόσιας αντιπαράθεσης (debate) με τα παιδιά σε ρόλους δημοσιογράφων, αρχαιολόγων, διευθυντών Μουσείων κι όχι μόνο.
Η εμπειρία της επιχειρηματολογίας, εκτός από επιμορφωτική, αποδείχτηκε ιδιαίτερα χρήσιμη και στη συνέχεια των φιλαναγνωστικών δράσεων της ΣΤ’. Ενώ η τάξη διάβαζε το βιβλίο και προετοίμαζε εργασίες σχετικά με το «Όταν έφυγαν τ’ αγάλματα» της Αγγελικής Δαρλάση, με σκοπό να τις παρουσιάσουν στην ίδια σε προγραμματισμένη διαδικτυακή τους συνάντηση, προέκυψε η ιδέα να ασχοληθούν με ένα άγαλμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Καλύμνου που «έφυγε» από το νησί κι ακόμα να επιστρέψει 9 χρόνια μετά.
Ακολούθησε εκ νέου μελέτη και σχετική έρευνα αλλά αυτή τη φορά η δράση για τη διεκδίκηση του επαναπατρισμού του γλυπτού ξεπέρασε τα όρια του σχολικού μας περιβάλλοντος. Τα παιδιά επικοινώνησαν το αίτημα στον Δήμαρχο και τον Έπαρχο, στον Περιφεριάρχη , στην Υπουργό Πολιτισμού και στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Τα τοπικά ΜΜΕ κάλυψαν τη δράση με εκτενή ρεπορτάζ και η διάχυση στην κοινότητα θα συνεχίζεται και μετά τη λήξη του σχολικού έτους με διάφορες προσπάθειες ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, ώστε να υπάρξει το αποτέλεσμα στο οποίο ελπίζουν οι μαθητές/μαθήτριές μας.
Ακολουθεί, εκτός από τις φωτογραφίες της δράσης, και η επιστολή των παιδιών προς τους ενδιαφερόμενους.
Αξιότιμοι κύριοι,
Είμαστε η ΣΤ΄τάξη του 5ου Δημοτικού Σχολείου Πόλεως Καλύμνου και αποφασίσαμε να σας στείλουμε αυτήν την επιστολή, προκειμένου να σας ενημερώσουμε για ένα ζήτημα που μας απασχολεί έντονα. Το θέμα που μας βασανίζει είναι η επιστροφή του έφιππου ηγεμόνα στο νησί της Καλύμνου, ένα άγαλμα που δεν προλάβαμε ποτέ να δούμε.
Αρχικά, αναφερόμαστε στο κεφάλι και στα δύο κάτω άκρα του χάλκινου αγάλματος, τα οποία εκτίθεντο στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου, αλλά αφαιρέθηκαν με την δικαιολογία συντήρησης και ένωσής τους με τον ακέφαλο κορμό, καθώς και για να ταξιδέψουν σε εκθέσεις στον κόσμο.
Τόσο τα μέλη του αγάλματος που βρίσκονταν στο νησί, όσο και ο κορμός που ήταν στην Αθήνα για αποκατάσταση, είχαν ανασυρθεί από τον βυθό της Καλύμνου από Καλύμνιους ψαράδες, όπως ακριβώς είχε συμβεί λίγα χρόνια νωρίτερα με την κόρη της Καλύμνου. Οι αρχαιολόγοι μάλιστα αποκάλεσαν τον έφιππο Ηγεμόνα ταίρι της Κόρης της Καλύμνου και γι΄αυτό εκτίθονταν κάποτε στην ίδια αίθουσα. Σε πρόσφατη επίσκεψή μας στην αίθουσα αυτή είδαμε να στέκει μόνη η Κόρη ανάμεσα σε δύο άδειες προθήκες με φωτοτυπημένες φωτογραφίες των άκρων και της κεφαλής που λείπουν, με ημερομηνία αναχώρησης 2015. Εμείς τότε ήμασταν μόνο τριών ετών και νιώθουμε απίστευτη λύπη που δεν προλάβαμε να δούμε τις προθήκες γεμάτες.
Τα αγάλματα είναι αυτά που κάνουν κάθε νησί ξεχωριστό. Γι΄αυτό πρέπει κάθε τόπος να έχει τα αγάλματα που του ανήκουν. Η απουσία τους λοιπόν μας κάνει να νιώθουμε σαν κάτι σημαντικό να λείπει από την ταυτότητα του νησιού. Καθώς αισθανόμαστε αδικημένοι, θα θέλαμε να σας απευθύνουμε κάποια ερωτήματα. Πιστεύετε ότι είμαστε ένα ερημονήσι στην άκρη του Αιγαίου; Κι όμως είμαστε περίπου 18.000 κάτοικοι με περισσότερα από 20 σχολεία. Δε δικαιούμαστε, λοιπόν, το μουσείο μας να είναι πλήρες των ευρημάτων που ανήκουν στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας; Εξάλλου το νησί μας είναι ο δεύτερος καλύτερος αναρριχητικός προορισμός παγκοσμίως που τον επισκέπτονται εκατοντάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Επομένως, θα έπρεπε να διαθέτουμε κι αξιόλογα εκθέματα να προβάλουμε στο καινούριο μας μουσείο δεν νομίζετε; Είναι νέο και μπορεί να τα συντηρήσει κατάλληλα! Εξάλλου δεν γνωρίζουμε και εκεί που βρίσκονταν πόσο θα τα προσέχουν.
Η επιστροφή των θησαυρών της Καλύμνου μετά από 9 ολόκληρα χρόνια αποτελεί πάγιο αίτημα της Καλυμνιακής κοινωνίας. Δε θεωρείτε κι εσείς δίκαιο το να βρίσκονται στον τόπο που ανήκουν, στον τόπο που βρέθηκαν και στον τόπο που τα έφερε στο φως;
Ευχόμαστε να γυρίσει ο έφιππος Ηγεμόνας γρήγορα πίσω, στην Κάλυμνο, στον τόπο που ανήκει και να ξαναέρθει στο μουσείο μας. Ελπίζουμε η επιστολή μας να σας πείσει να ασχοληθείτε με το θέμα αυτό και να βοηθήσετε την προσπάθεια μας για την επιστροφή του αγάλματος.
Με εκτίμηση,
Οι μαθητές και οι μαθήτριες της ΣΤ΄